Ko‘p beriladigan savollar

CVV-kod bank kartasining orqa tomonida ko‘rsatilgan uch xonali raqam (kod)dir. Qoidaga ko‘ra, kartaning orqa tomonida ko‘rsatilgan 7 ta raqamning ohirgi 3 ta raqamidir. Shuni ta'kidlash kerakki, xavfsizlikni ta'minlash maqsadida CVV-kodni uchinchi shaxslarga ma'lum qilmaslik tavsiya etiladi, chunki bu ma'lumotlar sizning kartangizni internet orqali boshqarish imkonini beradi.

UZCARD va HUMO milliy to‘lov tizimlarining bank kartalari uchun o‘rnatilgan pin-kod istalgan savdo terminali, bankomat orqali yoki bank kartasi ochilgan bankda o‘zgartirish mumkin. Xalqaro to‘lov tizimlari bank kartalari saqlovchilari esa pin-kodni bankomatlarda va xizmat ko‘rsatuvchi banklarda o‘zgartirishlari mumkin.

Bank-emitentga qo‘ng‘iroq qilib, bank kartasining yo‘qolganligi haqida xabar berilishi zarur, bunda bank kartasi blokirovka qilinadi. Shundan so‘ng, yo‘qotilgan bank kartasini qayta tiklash uchun bankka ariza topshiriladi. Shuni ta'kidlash joizki, ayrim banklar bank kartasini blokirovka qilish yoki blokirovkadan chiqarish amaliyotlarini bankning mobil' ilovasi orqali amalga oshirish imkoniyatini taqdim etadi.

Bank kartasining muddatini uzaytirish mumkin emas. Kartaning amal qilish muddati tugagan taqdirda bankka bevosita murojaat qilib yoki bankning veb-sayti hamda mobil' ilovalari yordamida yangi bank kartasini chiqarish bo‘yicha ariza topshirish kerak bo‘ladi.

Qonunga ko‘ra, banklar komissiya to‘lovlarini belgilashda mustaqildirlar. Shuni ta'kidlash kerakki, pul mablag‘larini naqdlashtirishdan tushgan tushumlarning ma'lum qismi bankomatlarni sotib olish va saqlash, shuningdek, joy ijarasi bilan bog‘liq xarajatlarni qoplashga yo‘naltiriladi. Shu bilan birga, xizmat ko‘rsatuvchi bankda bank kartasidagi pul mablag‘larini komissiya to‘lovlarisiz naqdlashtirish imkoniyati mavjud.

Mijoz uch usuldan biri yordamida masofadan turib bank kartasini ochish uchun ariza topshirishi mumkin:

1) bankning veb-saytlari orqali;
2) bankning mobil ilovasi orqali;
3) bankning telegram boti orqali.

Shuni yodda tutish kerakki, barcha banklar ham bunday xizmatlarni taklif qilmaydi, shuning uchun bankning call-markazlari bilan bog‘lanish maqsadga muvofiq.

Kartadan kartaga pul o‘tkazish uchun mablag‘larni jo‘natuvchiga qabul qiluvchining bank kartasi 16 talik raqami va jo‘natmani yuborishdan oldin tekshirish uchun bank kartasi egasining ismi familiyasini bilishini o‘zi yetarli. Agar bank kartasi bo‘yicha boshqa ma'lumotlar (amal qilish muddati) internetda yoki begona shaxslarni qo‘liga tushib qolsa, bank kartasini begona mobil ilovaga ulab ishlatishga urunish ehtimoli mavjud. Ushbu urunish jarayonida bank kartasi egasiga tasdiqlovchi koddan tarkib topgan sms xabarnoma yuboriladi, zero barcha bank operatsiyalari bank kartasi ulangan telefon raqamiga yuborilgan bir martalik kodlari orqali tasdiqlanadi. Bunday vaziyatda bank kartasi egasi o‘z telefon raqamiga kelgan sms tasdiqnomalarni hech kimga oshkor etmasa, bank kartasidagi mablag‘lar xavfsizligi to‘liq ta'minlanadi. Bank kartasining pin-kodi, bank operatsiyalari (masalan, sms xabarnomani yoqish, mobil ilovaga kartani ulash, kartadan kartaga pul o‘tkazish, boshqa to‘lovlarni amalga oshirish) bo‘yicha bir martalik tasdiq kodlari mablag‘laringiz qulfi hisoblanadi.

Chet el valyutasida bank kartasini ochish uchun tijorat bankka tashrif buyurgan holda shaxsni tasdiqlaydigan hujjatni taqdim etish hamda karta chiqarish uchun to‘lovni amalga oshirish kerak. Bank kartasi odatda 1-3 ish kuni ichida tayyor bo‘ladi. Ba'zi banklarda bank kartasini ochish bo‘yicha arizani onlayn tarzda taqdim etish kabi qulayliklari mavjud.

Milliy valyutada ochilgan bank kartasiga sms-xabarnoma xizmatini bank kartasi berilgan bankda yoki bankomat orqali yoqtirish mumkin (odatda bankomatlar banklar yaqinida va jamoat joylarida joylashtiriladi). Ba'zi banklarda HUMO to‘lov tizimining bank kartalariga sms-xabarnoma xizmatlarini mobil ilovalar orqali ulash imkoniyati mavjud.

Birinchi navbatda, bank kartasida sms-xabarnoma xizmatini faollashtirish kerak. Shundan so‘ng, bank yoki to‘lov tashkilotining mobil' ilovasini yuklab olish va o‘rnatish zarur. Mobil' ilovada ro‘yxatdan o‘tish, xususan, bank kartasi to‘g‘risidagi tegishli ma'lumotlarni kiritish orqali bank kartasini masofadan boshqarish imkoniyati paydo bo‘ladi.

Elektron hamyon - elektron pullar tizimining dasturiy ta'minotidir. U mikroprotsessor (chip) va elektron pullarni saqlovchi va undan foydalanish imkonini beruvchi dasturiy-texnik qurilma. Elektron hamyon elektron pullar tizimida har bir elektron pul egasi uchun shakllantiriladi.

Bunday holatlarda shaxsni tasdiqlovchi hujjat bilan bankka tashrif buyurib, kartani blokirovkadan chiqarish bo‘yicha ariza taqdim qilish taqozo etiladi.

Bu kabi holatlarda bank kartasini blokirovka qilish kerak. Buning uchun bank-emitent yoki to‘lov tizimi operatori call-markaziga qo‘ng‘iroq qilish lozim. Shuningdek, bank yoki to‘lov tashkilotining mobil ilovasi yoki to‘lov tizimi operatori rasmiy sayti orqali bank kartasini blokirovka qilish imkoniyati mavjud.

To‘g‘ridan-to‘g‘ri Visa xalqaro kartasiga pul qabul qilish uchun bankning svift kodi, tranzit hisobvarag‘i va xorijiy valyutadagi shaxsiy hisobvarag‘ingiz rekvizitlarini jo‘natuvchiga ma'lum qilishingiz zarur. Bugungi kunda xalqaro pul o‘tkazmalarini xalqaro pul jo‘natish tizimlari orqali Uzcard va Humo bank kartalariga qabul qilish mumkin.

Humo bank kartangizni bankka shaxsan tashrif buyurmasdan istalgan bank mobil ilovasiga ulab monitoring bo‘limi yoki bankomatlar orqali to‘lovlar tarixini kuzatishingiz mumkin.

Bank mobil ilovasining har bir foydalanuvchisi amal qilishi kerak bo‘lgan oddiy qoidalar:

1. Mobil ilovaga kirish uchun parolni hech kimga aytmang.
2. Faqat bankning rasmiy ilovalaridan foydalaning.
3. Smartfoningizga har qanday ilovani o‘rnatishda ehtiyot bo‘ling: aloqa raqamlar, SMS-xabarlar yuborish va internetga kirish huquqini so‘raydigan dasturlar xavfli bo‘lishi mumkin.
4. SMS-xabarlar yoki elektron pochtadan olingan havolalarga asoslangan ilovalarni o‘rnatmang, hatto ular bankdan deb aytilsa ham.

Bundan tashqari, telefoningizdagi ma'lumotlarni quyidagicha himoya qilishni tavsiya etamiz:

1. Telefoningizga parol o‘rnating;
2. Telefon ekranida avtomatik qulfni o‘rnating;
3. SIM kartaga PIN kodni o‘rnating;
4. Telefoningizda hamda ijtimoiy tarmoqlarda bank kartasi raqamlari va fotosuratlarni saqlamang.

Oilaviy kartalarning quyidagi afzalliklari mavjud:

1. bir bank hisobvarag‘iga bog‘langan oilaviy kartalar o‘rtasidagi pul o‘tkazmalari uchun vositachilik haqlari undirilmaydi;
2. oilaviy karta egasi sms-xabarnomani faollashtirish orqali unga ulangan oilaviy kartalar orqali amalga oshirilgan barcha operatsiyalardan xabardor bo‘lishi mumkin;
3. kartaning bu turi mijozlarga bitta hisobvaraqni boshqarish hamda har bir ulangan oilaviy karta uchun cheklov belgilash imkoniyatini beradi.

1. Bank kartasi yo‘qolganligi yoki o‘g‘irlanganligi to‘g‘risida ariza topshirilganda.
2. Foydalanish vakolatiga ega bo‘lmagan shaxs tomonidan bank kartasi ishlatilganda.
3. Mijoz foydalanish uchun bank kartalarini taqdim etish to‘g‘risidagi shartnoma shartlarini buzsa.
4. Mijozlar tomonidan shubhali bitimlar aniqlangan taqdirda.
5. Agar shaxs terrorchilik faoliyatida ishtirok etayotgan yoki ishtirok etishda gumon qilinayotgan shaxslar ro‘yxatiga yoki ommaviy qirg‘in qurollarini tarqatishga tegishli bo‘lsa.

Bank kartasini har qanday bankda to‘ldirish imkoniyati mavjud. Shu bilan birga, cash-in funksiyasi mavjud bo‘lgan bankomatlar orqali ham bank kartasini mablag‘ bilan to‘ldirish mumkin.

Ha, istalgan bank yoki to‘lov kompaniyalarining xalqaro virtual kartalari orqali internet xaridlarni amalga oshirsa bo‘ladi. Virtual kartalarning har qanday turi bank yoki to‘lov tashkiloti mobil ilovasida onlayn ariza berish orqali ochiladi. Virtual kartaning rekvizitlari ilovadagi karta rasmida yoki alohida bo‘limda saqlanadi.

Hech qanday cheklovlar yo‘q. Bank kartasidan foydalanish tartibi bank kartasi saqlovchisi va bank o‘rtasidagi shartnomaga binoan belgilanadi.

Ayrim milliy to‘lov tizimlarida to‘lovni savdo terminali orqali bekor qilish imkoniyati mavjud.Shuni ta'kidlash joizki, pul mablag‘larini qaytarish amaliyoti merchant va ekvayer o‘rtasida tuzilgan shartnomada ko‘zda tutilgan taqdirda amalga oshiriladi.

Pul mablag‘larining jo‘natuvchisini bankning yoki to‘lov tashkilotining mobil ilovasidan bilib olish mumkin. Ta'kidlash kerakki, bunday xizmatni barcha bank yoki to‘lov tashkilotlari taklif etmaydi.

Bugungi kunda, bank kartalarini bankomatlar orqali to‘ldirish mumkin. Bunday bankomatlar cash-in bankomatlar deyiladi. Bankomatning ushbu xizmatidan foydalanayotganda bankomatning ekrani orqali HUMO yoki UZCARD bank kartalarining qaysi biriga xizmat qilishiga aniqlik kiritib oling. Bankomatlarning joylashgan joyi bo‘yicha manzillarni uz_avtovash_bot orqali aniqlashingiz mumkin.

Yakka tartibdagi tadbirkorlar va yuridik shaxslar o‘z hisobvarag‘laridagi pullarni bank kassalaridan chek orqali yechib olishlari mumkin. Mazkur operatsiya uchun bank komission to‘lovi mavjud bo‘lishi mumkin. Bank komissiyalari tarifi bilan oldindan tanishib chiqish huquqiga egasiz. Ushbu komission to‘lovlar miqdori va turi hisobvaraq ochish bo‘yicha tuzilgan shartnomada ham ko‘rsatiladi. Korporativ kartadagi mablag‘lar korxona va tashkilotlarning ehtiyojlarini qondirish uchun tovar va xizmatlar sotib olishga sarflanishi mumkin.

Agar telefoningiz yo‘qolgan yoki o‘g‘irlangan bo‘lsa, darhol xizmat ko‘rsatuvchi bankka qo‘ng‘iroq qiling va telefon yo‘kolganligi to‘g‘risida xabar bering. Bundan tashqari, sim-kartani mobil operatoringiz orqali bloklashingiz kerak.

Agar VISA bank kartasi O‘zbekistondagi tijorat banklariga tegishli bo‘lsa, u holda murojaatda bayon etilgan masalalarni quyidagi yo‘llar bilan hal qilish maqsadga muvofiq bo‘ladi:

Birinchi – bank kartasi yo‘qolgan fuqaro xizmat ko‘rsatuvchi bankiga murojaat qilishi hamda tegishli identifikatsiyadan o‘tgan holda, yo‘qotilgan bank kartasini yopishi mumkin. Shundan so‘ng, fuqaro Rossiyaning ixtiyoriy bankida karta ochtirib, uning rekvizitlarini O‘zbekistondagi bankiga yetkazish orqali kartadagi qoldiq mablag‘larni o‘tkazib olishi mumkin;

! Bugungi pandemiya sharoitida bankga so‘rov va murojaatlarni uning kommunikatsiya kanallari orqali (call-markazi, rasmiy sayt va ijtimoiy messenjerlar) yo‘llash tavsiya etiladi.

Ikkinchi – fuqaro yo‘qotilgan bank kartasini bank mobil ilovasiga ulagan bo‘lsa, VISA kartadagi mablag‘larni Rossiya bankida ochtirgan boshqa yangi VISA kartasiga o‘tkazib olishi bilan bir qatorda, yo‘qotilgan bank kartasini blokirovka ham qilish imkoniyati mavjud;

Uchinchi – fuqaro yuqorida bayon etilgan tartibda xizmat ko‘rsatuvchi bankka murojaat qilishi va o‘ziga yaqin bo‘lgan shaxsga ishonchnoma berish bilan yo‘qotilgan kartasini yopishi mumkin. Shundan keyin, undagi qoldiq mablag‘lar ishonchnoma berilgan shaxs tomonidan olinishi va xalqaro pul o‘tkazmalari tizimi orqali Rossiyaga jo‘natilishi tavsiya etiladi.