Ижтимоий соҳанинг долзарб муаммоларидан бири аҳоли турмуш шароитини яхшилаш вазифасидир. Уй-жой сотиб олишга талаб кундан кун ортиб бориб, фуқаролар банк ипотека кредитларидан фойдаланишга эҳтиёж сезишмоқда.
Уй-жой қурилиши бозорини рағбатлантириш ва аҳолини ипотека кредитлари ҳисобидан уй-жой билан таъминлаш мақсадида янги ипотека кредитлаш дастури тасдиқланди (2023-йил 13-апрелдаги ПФ-51-сон).
Мазкур дастурда аҳоли имкониятларини кенгайтириш ва ипотека кредитларидан фойдаланишга доир ўзгартиришлар киритиш назарда тутилган.
Кредитлаш тизимида тўлов қобилиятини аниқлашнинг муқобил усулларини кўриб чиқилади. Қарз олувчининг молиявий ҳолатини баҳолаш учун ижара тўловлари, банк карталари айланмаси, коммунал тўловлар ва бошқа харажатларни ўз ичига олган скоринг тизими жорий этилади. Бундан ташқари, тижорат банклари расмий даромадга эга бўлмаган жисмоний шахсларга ҳам ипотека кредитлари беришлари мумкин бўлади.
Шунингдек, мазкур дастур доирасида банклар субсидияларсиз бериладиган ипотека кредитлари бўйича табақалаштирилган ставкаларни белгилаш имкониятига эга бўладилар; дастлабки тўлов миқдори, имтиёзли давр ва бошқа кўрсаткичлар асосида. Бундан ташқари, кредитнинг нархи дастлабки тўлов ҳажмига боғлиқ бўлади, яъни, бошланғич тўлов қанчалик юқори бўлса, кредит қарз олувчига шунчалик арзонга тушади.
Кредит олиш учун банкка мурожаат қилишдан олдин, агар сиз маълум бир ижтимоий тоифага мансуб бўлсангиз, субсидия олишингиз мумкинлигини унутманг.
Субсидиялар асосида ипотека кредити
Уй-жой шароитини яхшилашга муҳтож, кам таъминланган фуқароларни ижтимоий қўллаб-қувватлаш мақсадида давлат уй-жой сотиб олиш, қуриш ва реконструкция қилиш учун ипотека кредитларига субсидиялар ажратилмоқда.
Субсидиялар ипотека кредити бўйича дастлабки тўлов ёки фоизларнинг бир қисмини қоплаш учун берилади.
Субсидиялар учун ажратилган маблағларни ўзлаштириш жараёнини тезлаштириш мақсадида субсидия хабарномасининг муддати 12 ойдан 4 ойгача қисқартирилди. Шу билан бирга, субсидияни ўз вақтида ишлатмаган шахслар учун субсидия олиш учун қайта мурожаат қилиш ҳуқуқи сақланиб қолди.
Сиз 2023-йил 1-майдан 1-декабргача субсидия олиш учун ариза топширишингиз мумкин. Агар сиз юқорида айтиб ўтилган янги дастурни тасдиқлашдан олдин субсидия хабарномасини олган бўлсангиз, 2022 йилда амалда бўлган субсидия шартлари ва миқдорлари сақланиб қолади.
Ушбу субсидияларни кимлар олиши мумкин?
Субсидия аризалари аризачининг муайян ижтимоий гуруҳга мансублиги бўйича баҳоланади:
- кам таъминланган фуқаролар;
- оғир ижтимоий аҳволга тушиб қолган аёллар;
- мамлакат ижтимоий ҳаётида фаол иштирок этаётган ёшлар;
- сурункали касалликнинг оғир шакли билан оғриган ва Соғлиқни сақлаш вазирлиги томонидан тасдиқланган рўйхатга мувофиқ алоҳида хонага муҳтож бўлган шахслар ёки ариза берувчининг оила аъзолари;
- ногирон оналар ёки ногирон болага ғамхўрлик қилаётган ёлғиз оналар;
- тўлиқ бўлмаган оилаларда фарзанд тарбиялаётган оналар, шунингдек, турмуш шароитини яхшилашга муҳтож кам таъминланган оналар;
- биринчи гуруҳ ногиронлиги бўлган фуқаролар;
- “Меҳнат – миграция” дастури бўйича рўйхатдан ўтган фуқаролар;
- уй-жой шароитини яхшилашга муҳтож кам таъминланган оилалар;
- олис ва бориш қийин бўлган ҳудудларда жойлашган бюджет ташкилотларига ишлаш учун бошқа ҳудудлардан келган олий маълумотли мутахассислар ва (ёки) тиббиёт ходимлари;
- алоҳида ўрнак кўрсатаётган ёш оилалар (фан, санъат, адабиёт, спорт ва бошқа соҳаларда юқори натижаларга эришган, шунингдек, турли танлов ёки олимпиадаларда ғолибликни қўлга киритганлар);
Ипотека кредитлаш соҳасида амалга оширилаётган ислоҳотлар доирасида жорий йилнинг 1 майидан бошлаб фуқароларнинг қўшимча тоифасига субсидиялар ажратиш кўзда тутилмоқда:
муҳандислик, қайта ишлаш ва қурилиш каби соҳаларда махсус фанларни ўқитадиган ёки ўқув амалиётига раҳбарлик қилувчи касб-ҳунар таълими ташкилотларининг ўқитувчилари ёки ишлаб чиқариш таълими усталари.
Шунингдек, жорий йилда ҳарбий хизматчилар сотиб олишлари учун 4000 та хонадонга ипотека кредитлари ажратилади.
Ипотека кредити учун субсидия олиш мақсадида қаерга мурожаат қилиш керак?
Субсидия икки йўл билан олиниши мумкин:
исталган туман (шаҳар) Давлат хизматлари марказига шахсий мурожаат (аризачи номидан Давлат хизматлари маркази ходими иш олиб боради);
Ягона интерактив давлат хизматлари порталига электрон ариза юбориш (ариза берувчи ариза шаклини электрон шаклда мустақил равишда тўлдиради);
Давлат хизматлари маркази ва ЯИДХП орқали кўрсатиладиган хизматлар ариза берувчиларга бепул тақдим этилади.
- илгари уй-жой ва имтиёзли ипотека кредити бўйича субсидия олган оила аъзоларининг такрорий аризаси;
- тақдим этилган маълумотларнинг талаб қилинадиган ижтимоий мезонларга мос келмаслиги;
- агар жорий йилда ҳудудга ажратилган субсидиялар сони тугаса;
- ўртача ойлик даромад миқдорининг комиссия талабларига мос келмаслиги;
Мурожаат кўриб чиқилгандан сўнг комиссиянинг субсидия бериш ёки рад этиш тўғрисидаги қарори штрих-код матрицаси билан Давлат хизматлари марказига юборилади, у ариза берувчига 1 иш куни ичида юборилади. ЯИДХПга электрон ариза топширилганда, қарор аризачига электрон шаклда ва СМС хабар шаклида юборилади.
Ипотека кредитлашнинг янги тизими асосан уй-жой шароитини яхшилашга муҳтож аҳолини ижтимоий қўллаб-қувватлашга қаратилган.
Ҳар қандай ҳолатда кредит тўловларини ўтказиб юборишга йўл қўйманг, шунда ойлик тўлов миқдори бўйича жарима ундирилмайди. Тўлов муддатида тушунмовчиликлар юзага келмаслиги учун ҳар доим тўловни тўлов санасидан бир неча кун олдин амалга оширинг. Тўлов санаси ҳафта охири ёки дам олиш кунига тўғри келса, сиз ҳам олдиндан тўлашингиз керак.
Кредит билан муаммо бўлмаслиги учун нафақат тўловни амалга ошириш керак бўлган санани эслаб қолиш, балки тўлов учун керакли миқдорни тайёрлаш керак.
Кредит тўловларини амалга ошириш санаси учун тақвимга эслатма қўйиш ёки саналарни киритиш / белгилашни тавсия қиламиз.
Муҳим! Кредит шартномаси ва тўлов жадвалини доим ўзингизда сақланг. Шартномага имзо қўйишдан олдин сиз уни ўрганиш учун олиб кетишингиз ва ходимга тушунарсиз масалалар бўйича саволлар беришингиз мумкин.
Молия олами ҳақида кўпроқ қизиқарли маълумотларни ўрганишни ва молиявий саводхонлигингизни доимий равишда ошириб боришни хоҳлайсизми? Марказий банкнинг @finlituzb телеграм каналига қўшилинг. Саволлар беринг, ғоялар ва таклифлар ёзинг.
Finlit.uz билан молиявий саводхонлигингизни оширинг!
